موضع مؤلف پنهان حکایت‌های کلیله و دمنه: برساخت توزیع فضا

نویسنده

  • پارسا یعقوبی جنبه سرائی دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه کردستان
چکیده مقاله:

در هر یک از متن‌های کارکردگرای کلاسیک فارسی همچون نوشته‌های سیاسی-اخلاقی، صدایی ایدئولوژیک و پنهان وجود دارد که به رغم تفاوت‌های ظاهری حکایت‌ها و تنوع موضوع آنها، در تک‌تک بخش‌ها یا قصه‌های هر متن جاری است. صدای مذکور که برآمده از موضع مؤلف پنهان متن است، در کتاب کلیله و دمنه به شکل ضمنی اما مؤکد و مداوم بر رابطه‌ای فاصله‌گرایانه و سلسله‌مراتبی در انواع روابط اجتماعی پای می‌فشارد. در این نوشتار موضع مؤلف پنهان حکایت‌های کلیله و دمنه با تکیه بر دو بافت برسازنده متن ‌-موقعیتی و کلامی- تبیین خواهد شد. البته بنا به سابقه تاریخی تکوین و تدوین حکایت‌ها، ایدئولوژی‌های کاستیِ هندی و اندیشه سیاسی ایرانشهری به‌مثابه بافتِ موقعیتی- معرفتیِ متن مفروض‌ گردیده و برای معرفی، طبقه‌بندی و تحلیل بافتِ ‌کلامی نیز بر نشانگان توزیع فضا در نوشتار نصرالله منشی تکیه شده‌است. نتیجه بیانگر آن است که نشانگان توزیع فضا که بر زبان کارگزاران درون‌متنی در سطوح مختلف جاری شده؛ حاکی از تولید و رواج گفتمانی مبتنی بر حفظ نظمِ از پیش ‌تثبیت‌شده و مرزبندی‌های برآمده از آن در قالب نظام تنبیه و تشویق است؛ به‌طوری‌که پاداشِ حفظ نظم و رعایت مرز، بقا و رستگاری و عدول از آنها سبب مرگ یا خسران فرض شده‌است.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

عمل‌گرایی (پراگماتیسم) در کلیله و دمنه

پراگماتیسم مکتبی فلسفی است که ضمن اینکه اصالت را به عمل می‌دهد، به امور واقع توجّه کرده، سعی می‌کند که مصلحت را در نظر بگیرد و نیز به هیچ‌ گونه مطلق‌گرایی در باب نظریّه‌ها معتقد نیست و حقیقت را امری نسبی می‌داند. عقاید و نظریّه‌ها را ابزاری برای رسیدن به هدف می‌داند که کارآیی آنها در جریان تجربه مشخّص می‌شود. از بنیان‌گذاراناین مکتب، پیرس، جیمز و دیویی را می‌توان نام برد. در این پژوهش، ابتدا پیشینه...

متن کامل

نمود گزاره‌های عرفانی در کلیله و دمنه

چکیده: قرن پنج تا هفت در تاریخ ادب فارسی یکی از پربارترین دوران در زمینۀ نگارش آثاری با زمینه یا صبغۀ غالب عرفانی است. میانة همین دوران، یعنی قرن ششم نیز سرآغاز پیدایش نثر مزیّن و متکلّف فارسی یا همان نثر مصنوع است که با فعّالیّت نصرالله منشی و با نگارش کلیله و دمنه، صورت رسمی به خود گرفت. نکته‌ای که ذهن خواننده را به خود معطوف می­سازد این است که با توجّه به رواج روحیة عرفان­گرایی در این دوره و با ...

متن کامل

بررسی اخلاق مدیریتی در کلیله و دمنه

کلیله و دمنه کتابی است که در قرن ششم نوشته شده و اصول و قوانین حکومتی و اخلاقی را توأمان در قالب حکایت تبیین کرده­است. این اثر علاوه بر جنبه­های ادبی، آموزه­های اخلاقی و مدیریتی بی­شماری دارد. نصرالله منشی به بسیاری از اصول اخلاق مدیریتی اشاره کرده است که با بررسی و به کارگیری آن می­توان بسیار استفاده­کرد. از میان این اصول اخلاقی- مدیریتی، ده اصل بسیار چشم­نواز است. این اصول به این قرارند: برقر...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 2  شماره 1

صفحات  53- 84

تاریخ انتشار 2017-03-21

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023